Σχιστίες

Οι σχιστίες είναι ένα χάσμα - κενό, στη περιοχή του άνω χείλους, στην υπερώα και στη γνάθο, ως αποτέλεσμα αποτυχίας συνένωσης των εμπλεκόμενων δομών του προσώπου κατά την εμβρυική περίοδο. Τα είδη των σχιστιών είναι η  χειλεοσχιστία, η  υπερωιοσχιστία  και η υποβλεννογόνιος  σχιστία.

Η συχνότητα εμφάνισης σχιστιών είναι 1 στις 1.000 γεννήσεις. Στα αγόρια συναντάται συχνότερα η  χειλεοϋπερωιοσχιστία, ενώ στα κορίτσια η μεμονωμένη σχιστία υπερώας.  Τα ακριβή αίτια των σχιστιών δεν είναι γνωστά, θεωρείται όμως ότι υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Η χειρουργική αποκατάσταση των σχιστιών γίνεται συνήθως στον δεύτερο ή στον τρίτο μήνα της ζωής και από ορισμένους χειρουργούς σχιστιών ακόμα και από την πρώτη εβδομάδα.

Η διάγνωση της χειλεοσχιστίας είναι εφικτή από την ενδομήτρια ζωή με τον υπερηχογραφικό έλεγχο. Η προεγχειρητική αξιολόγηση του παιδιού με σχιστία περιλαμβάνει το λεπτομερές ιστορικό και την καλή φυσική εξέταση της στοματικής κοιλότητας, των γνάθων και των χειλέων. Παιδιά με μεγάλη υπογναθία πολλές φορές είναι δύσκολο να διασωληνωθούν και να αποσωληνωθούν. Σε περιπτώσεις  χειλεοσχιστίας με μεγάλη απόκλειση του γναθιαίου τόξου, η τοποθέτηση από την πρώτη μέρα της ζωής steristrip, προκαλεί συμπίεση του εύπλαστου οστού και διευκολύνει την χειρουργική σύγκλειση.

Οι παράγοντες που σχετίζονται με τις διαταραχές της ομιλίας είναι τα συρίγγια και η υπερωιοφαρυγγική ανεπάρκεια, με αποτέλεσμα ο διερχόμενος αέρας να διαφεύγει στη ρινική κοιλότητα αντί να περιορίζεται στην στοματική. Χαρακτηριστικά των σχιστιών στην ομιλία είναι:

Υπερρινικότητα: εμφανίζεται όταν υπερβολική ποσότητα αέρα διαπερνά τη ρινική κοιλότητα. Η υπερρινικότητα συναντάται στα φωνήεντα, κυρίως στα /u/ και /i/και στα σύμφωνα /l/ και /r/. 

Υπορινικότητα: εμφανίζεται όταν μικρή ποσότητα αέρα διαπερνά τη ρινική κοιλότητα, με αποτέλεσμα να μεταβάλλεται η ακουστική παραγωγή των έρρινων φθόγγων.

Ρινική εκπομπή: είναι η διαφυγή αέρα από τη στοματική στη ρινική κοιλότητα, ενώ θα έπρεπε να κατευθύνεται στοματικά. Η ρινική εκπομπή συναντάται στα άηχα σύμφωνα π.χ. [s].

Συχνά τα παιδιά παράγουν γλωττιδικούς και φαρυγγικούς ήχους, καθώς η άρθρωση γίνεται στη περιοχή της γλωττίδας και του φάρυγγα, λόγω αδυναμίας δημιουργίας επαρκούς πίεσης και ροής του αέρα διαμέσου του στόματος. Επίσης, τα σύμφωνα πίεσης όπως το /π/, παράγονται ασθενή.

Η σχιστία μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην ακοή του παιδιού, με αποτέλεσμα την εμφάνιση της βαρηκοΐας, η οποία κυμαίνεται στο ποσοστό των 50%. Στα  παιδιά με σχιστίες, συχνά παρατηρούνται ανωμαλίες στα δόντια και στη σύγκλιση της γνάθου, με επιπτώσεις στην άρθρωση του παιδιού.

Επιπλέον, τα παιδιά με σχιστίες κάνουν κακή χρήση φωνής καθώς καταβάλλουν υπερβολική προσπάθεια κατά τη φώνηση με αποτέλεσμα την εμφάνιση διαταραχών φωνής.

Τέλος, η εμφάνιση της σχιστίας  μπορεί να έχει αντίκτυπο στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού.