Ως φίμωση ορίζουμε τη στένωση της ακροποσθίας (της δερματικής πτυχής στην άκρη του πέους) με αποτέλεσμα την αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου. Αποτελεί συχνή κατάσταση στα νεογνά (φυσιολογική φίμωση). Ενώ λοιπόν κατά τη γέννηση στα περισσότερα νεογνά η βάλανος δεν αποκαλύπτεται, μόνο το 5% των παιδιών ηλικίας άνω των 3 χρόνων πάσχουν τελικά από συγγενή φίμωση.
Η φίμωση θα πρέπει να διακριθεί από τις βαλανοποσθικές συμφύσεις οι οποίες είναι αποτέλεσμα της κοινής ανάπτυξης ακροποσθίας/βαλάνου κατά την ενδομήτρια ζωή. Ο διαχωρισμός ξεκινάει περίπου τον 5ο μήνα της ενδομήτριας ζωής, υπό την επίδραση των ανδρογόνων και συνεχίζεται και μετά την γέννηση. Προοδευτικά και με την πάροδο του χρόνου οι βαλανοποσθικές συμφύσεις λύνονται μόνες τους. Συχνός είναι ο εγκλωβισμός σμήγματος μεταξύ ακροποσθίας/βαλάνου (αυτό που ανήσυχες μαμάδες εκλαμβάνουν συχνά ως πύον). Πέραν της τοπικής καθαριότητας δεν χρήζουν άλλης αντιμετώπισης. Σπάνιες περιπτώσεις τοπικής φλεγμονής (βαλανοποσθίτιδας) ελέγχονται εύκολα με χρήση αντιβιοτικών κρεμών. Ανάγκη για χειρουργική λύση των βαλανοποσθικών συμφύσεων είναι σπάνια.
Σε μεγαλύτερα παιδιά η φίμωση σε μεγάλο ποσοστό είναι το αποτέλεσμα απότομων χειρισμών, μολύνσεων ή κακής υγιεινής της περιοχής (δευτεροπαθής). Πρέπει λοιπόν να αποφεύγεται η βίαιη διάνοιξη της ακροποσθίας προς αποφυγή τραυματισμού της ακροποσθίας (ουλώδης φίμωση).
Πέραν τούτου η βίαιη διάνοιξη φιμωτικής ακροποσθίας ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα παραφίμωση. Σε αυτή την περίπτωση η στενωτική ακροποσθία δε μπορεί να αναταχθεί στη θέση της, με αποτέλεσμα τη διακοπή της φλεβικής κυκλοφορίας. Τελικά έχουμε ένα φαύλο κύκλο περαιτέρω διόγκωσης της βαλάνου και σοβαρότερης διαταραχής της αιμάτωσης. Η παραφίμωση είναι επείγουσα και εξαιρετικά επώδυνη κατάσταση και συχνά η ανάταξή της επιτυγχάνεται μόνο στο χειρουργείο.
Παλαιότερες πρακτικές λοιπόν που συνιστούσαν την διάνοιξη της φίμωσης από τους γονείς νωρίς, έχουν εγκαταλειφθεί. Ορθότερο είναι εάν δείτε κάτι που σας ανησυχεί να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας ή έναν παιδοχειρουργό.
Η χειρουργική αντιμετώπιση της φίμωσης λέγεται περιτομή, και αφορά στην αφαίρεση του στενωμένου τμήματος της ακροποσθίας. Η αποκατάσταση του χειρουργικού τραύματος μπορεί να γίνει και χωρίς εξωτερικά ράμματα, για βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα. Στα παιδιά η περιτομή γίνεται υπό γενική αναισθησία. Ο έλεγχος του μετεγχειρητικού πόνου επιτυγχάνεται με τοπική έγχυση αναισθητικού (πεϊκός αποκλεισμός). Το παιδί βγαίνει από το νοσοκομείο μετά από νοσηλεία μερικών ωρών.
Η ηλικία της επέμβασης εξαρτάται από τον βαθμό της στένωσης, αλλά συνήθως γίνεται στην προσχολική ηλικία και αφού το παιδί έχει πάψει να χρησιμοποιεί πάνες. Σπάνια, και αν υπάρχει μεγάλου βαθμού στένωση με αποτέλεσμα σταγονοειδή ροή ούρων (η ακροποσθία φουσκώνει σαν μπαλόνι στην έναρξη της ούρησης) και πολλαπλά επεισόδια λοιμώξεων είτε τοπικών (βαλανοποσθίτιδας) ή συστηματικών, μπορεί να απαιτηθεί περιτομή και στη βρεφική ηλικία.